Najważniejsze wydarzenia

Budowa siedziby i wystawy

Nową siedzibę Cogiteonu tworzą 4 pawilony, a całość spina wspólna elewacja, która sprawia, że centrum konferencyjne, Akademia Dzieci z restauracją, sale wystawy stałej „Człowiek i jego marzenia”, 6 laboratoriów oraz magazyny i przestrzenie warsztatowe łączą się nie tylko pod ziemią. Budynek wzniósł się z poziomu gruntu od strony pasa startowego dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny, aby osiągnąć 23 metry wysokości w części zlokalizowanej przy al. Bora-Komorowskiego.

Przez cały 2023 rok trwały prace budowlane i wykończeniowe. Budynek osiągnął swoją docelową wysokość w kwietniu, kiedy zainstalowano ostatnie dźwigary nad aulą oraz, pod koniec miesiąca, konstrukcję stalową przeszklenia strefy wejściowej. W tym samym czasie trwały intensywne prace nad kompozycją ogrodu na dachu. Posadzono na nim 12 drzew. Późną wiosną pojawiły się kolejne rośliny: wysokie trawy, byliny i kwiaty.

Ostatnie panele z siatki oraz 5-metrowe logo zawisły na elewacji w październiku. Od tej pory budynek od północnej strony przypomina piramidę, a od strony południowej wygląda jak porośnięte roślinnością wzniesienie. Całość dopełnia odpowiednio zabezpieczony i częściowo zrekonstruowany schron paliwowy z czasów II wojny światowej, odkryty rok wcześniej na terenie inwestycji. Prace nad jego wkomponowaniem w teren zielony trwały do listopada. W tym samym miesiącu odbyły się testy instalacji bezpieczeństwa w obiekcie, a Laboratorium Przyrody wzbogaciło się o dodatkowe wyposażenie: widowiskowy tor wodny z makietą przedstawiającą dolinę rzeczną.

Na przełomie listopada i grudnia generalny wykonawca zakończył prace budowlane, a w grudniu obiekt przeszedł pozytywne kontrole straży pożarnej oraz inspekcji sanitarnej. W styczniu 2024 spodziewane jest uzyskanie pozwolenia na użytkowanie.

Budowa była dofinansowana ze środków Unii Europejskiej oraz budżetu Województwa Małopolskiego. Wraz z końcem roku projekt został zakończony.

Koniec projektu "Naukowiej", początek "Coś wisi w powietrzu"

Pomimo braku docelowej siedziby Cogiteon kontynuował w 2023 roku swoją edukacyjną misję. Animatorzy realizowali pokazy popularnonaukowe podczas 78 wydarzeń dla ponad 48 tysięcy osób. Frekwencja obejmuje spotkania w małopolskich szkołach, festiwale i pikniki (m.in. Rozgrzewka z Funduszami Europejskimi, Wianki, Festiwal Zawodów, Małopolska Noc Naukowców, Festiwal Nauki w Starachowicach).

W listopadzie 2023 roku zakończył działalność, finansowany ze środków europejskich, Mobilny Projekt Edukacyjny „Naukowiej”. Polegał on na organizowaniu pokazów w małopolskich placówkach edukacyjnych. Od 2019 roku z oferty skorzystało ponad 130 miejsc, a cały projekt zgromadził ponad 75 tysięcy uczniów. Jego kontynuacją jest cykl pokazów „Coś wisi w powietrzu”, którego celem jest m.in. zaangażowanie dzieci i młodzieży w aktywności związane z ochroną środowiska. Ten projekt jest realizowany w ramach Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej, przy wsparciu finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Cogiteon współpracuje

Małopolskie Centrum Nauki w 2023 roku stało się częścią większych społeczności. W maju Cogiteon dołączył do Stowarzyszenia Społeczeństwo i Nauka SPIN. To organizacja, która zrzesza polskie instytucje działające na rzecz badań i profesjonalizacji w obszarze komunikacji nauki. W lipcu dołączył do Ecsite – międzynarodowej organizacji, która łączy muzea i centra nauki inspirując do wspólnych działań. Lokalnie finalizowane były kolejne porozumienia z partnerami naukowymi oraz edukacyjnymi. Do ich grona dołączyły:

- Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie,
- Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk,
- Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego,
- Ośrodek Multimodalnych Badań Edukacyjnych i Kulturowych UJ,
- Wydział Inżynierii i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej,
- Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH,
- Wydział Biotechnologii i Ogrodnictwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie,
- Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt UR,
- Wydział Technologii Żywności UR,
- Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.

Cogiteon stara się też ograniczyć koszty przyszłej działalności, a także zbudować maksymalnie atrakcyjną ofertę działań edukacyjnych. W 2023 roku pierwszym partnerem biznesowym instytucji została firma Electrolux, która wspiera Laboratorium Smaków.

Nowa strona www

Dotychczasowa strona internetowa Cogiteonu działała od kwietnia 2018 roku. W ciągu niemal 5 lat odwiedziło ją 244 tys. użytkowników, którzy wygenerowali prawie 900 tys. odsłon. Na początku 2023 roku wprowadzona została nowa strona – gotowa do integracji z systemem sprzedaży biletów i odpowiadająca strukturą nawigacji ofercie, jaka będzie realizowana w nowym budynku. Oprócz nowych rozwiązań i treści, nowa strona zachowała wszystkie materiały popularnonaukowe wypracowane w dotychczasowej działalności instytucji.

Oprócz zasadniczej zmiany w wizerunku strony internetowej, Cogiteon w 2023 roku przeprowadził szereg działań informacyjnych. O projekcie i jego finansowaniu ze środków europejskich informowano m.in. za pośrednictwem mediów społecznościowych. Reklamy ukazały się w prasie i radiu. Powstał spot promocyjny, emitowany w internecie oraz na ekranach kin studyjnych. Cogiteon przygotował też materiały drukowane, a po Krakowie od połowy 2023 roku jeździ tramwaj w barwach centrum nauki. W 2023 roku prowadzony został nowy claim marki: Odkryj to!

Wystawy stałe

Wystawa stała „Człowiek i jego marzenia” będzie jedną z głównych atrakcji nowej siedziby Cogiteonu. Ekspozycja jest podzielona na 5 części:

- Jak się czujesz?
- Co nas łączy?
- Jak działa świat?
- Jak zmieniamy Ziemię?
- Jak to sobie wyobrażasz?

Składa się na nią ponad sto stanowisk interaktywnych, rozlokowanych na ponad 2,2 tys. m². Eksponaty zostały zaprojektowane specjalnie dla Cogiteonu przez naukowców, ekspertów oraz artystów. Tematami poszczególnych urządzeń jest budowa ludzkiego organizmu, funkcjonowanie w społeczeństwie, odkrywanie świata, przyroda i technologia oraz kreatywność. We wrześniu rozpoczął się proces instalowania poszczególnych stanowisk interaktywnych, a także budowy scenografii. Za realizację odpowiadało 5 firm wyłonionych w postępowaniach przetargowych.

W Cogiteonie będzie też osobna wystawa o polskiej przyrodzie, dedykowana dzieciom w wieku 3-6 lat. Wyłoniona na początku 2022 roku firma od września rozpoczęła zabudowę przestrzeni w której znalazło się 10 instalacji edukacyjnych. Będą one pozwalały na zapoznanie się z fauną i florą dwóch rodzimych ekosystemów. Pojedyncze urządzenia (m.in. kalejdoskop, pryzmat wodny), zgodnie z umową z generalnym wykonawcą budynku, znalazły się również na zielonym dachu.

Działalność edukacyjna

Edukatorzy Cogiteonu zorganizowali w sumie 39 wyjazdów do małopolskich szkół. Pokazy popularnonaukowe były realizowane w ramach dwóch formatów: Mobilnego Projektu Edukacyjnego „Naukowiej”, finansowanego z funduszy europejskich oraz „Coś wisi w powietrzu”, który uzyskał dotację NFOŚ. Wykonywane na żywo doświadczenia zgromadziły ponad 18 tysięcy uczniów. Dalszych prawie 30 tysięcy osób uczestniczyło w pokazach specjalnych. Ekipa centrum nauki prezentowała eksperymenty m.in. w trakcie plenerowych „Rozgrzewek z Funduszami Europejskimi” w Bochni, Proszowicach, Krościenku nad Dunajcem, Miechowie, Gorlicach, Myślenicach, Zatorze, Starym Sączu i Krakowie.

Oprócz działalności popularyzatorskiej prowadzonej na żywo edukatorzy przygotowali ponad 30-minutowy fabularyzowany film. „Wyprawa w górę rzeki” miała premierę jako jedna z atrakcji Małopolskiej Nocy Naukowców. Produkcja prezentuje tematy związane z ochroną zasobów wodnych. Narracja zaczyna się w okolicach Opatowca, gdzie Dunajec uchodzi do Wisły, a następnie bohaterowie opowieści przemieszczają się nad jeziora i w tereny górskie. Wyprawa wzdłuż najdłuższej małopolskiej rzeki stała się pretekstem do przeprowadzenia kilku doświadczeń naukowych. Film zanotował ponad 3 tysiące wyświetleń, a wszystkie dotychczas opublikowane produkcje na kanale YouTube Cogiteon uzyskały w ciągu roku ponad 200 tys. odtworzeń.

Cogiteon we współpracy z Małopolskim Centrum Edukacji MEC realizował kampanię edukacyjną projektu „Wielcy z Małopolski”. Bohaterami byli tym razem: Mikołaj Kopernik, Maciej Miechowita, Zofia Stryjeńska oraz Jan Matejko. W ramach projektu powstały plakaty, broszury, zakładki, materiały edukacyjne oraz animacje. Działalność edukacyjną instytucja prowadzi również na swojej stronie internetowej, prowadząc w formie blogu naukową stronę Rozoom.

Inwestycje

Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon realizował projekt pn. „Małopolskie Centrum Nauki – projekt zintegrowany” współfinansowany z RPO WM na lata 2014 – 2020, w ramach 4 Osi priorytetowej – Regionalna Polityka Energetyczna, Poddziałania 4.3.3 – Głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej – inwestycje regionalne oraz 12 Osi priorytetowej – Infrastruktura Społeczna, Działania 12.2 Infrastruktura edukacyjna.

Uchwała o dofinansowaniu projektu została podjęta przez Zarząd Województwa Małopolskiego z dn. 13.11.2018 r., w 2023 r. uległa zwiększeniu wartość projektu, która ostatecznie wyniosła ponad 284 mln zł (w tym: dofinansowanie ze środków RPO w kwocie 196 mln zł, zaangażowanie  środków z  budżetu województwa w wysokości 88 mln zł).

Realizacja ma na celu budowę nowoczesnej i innowacyjnej placówki, która przyczyni się
do uzupełniania oraz rozwoju oferty edukacyjnej i kulturalnej regionu. Misją Małopolskiego Centrum Nauki jest angażowanie mieszkańców Małopolski do inspirującego kontaktu z nauką, kulturą
i edukacją, by aktywnie poznawali świat i zmieniali go na lepsze.

W ciągu 5 lat zrealizowano 56 przetargów oraz 85 postępowań poniżej progu ustawowego. Najbardziej istotnym był kontrakt z firmą Hochtief Polska S.A. – generalnym wykonawcą budynku w którym znalazły się przestrzenie wystawy stałej, 6 laboratoriów i pracowni edukacyjnych, Strefy Emocji, Akademii Dzieci, centrum konferencyjnego, restauracji, kawiarni, parkingu podziemnego oraz strefy warsztatowo-magazynowej. Obok obiektu powstał 2-hektarowy park z placem zabaw, naziemny parking, a na dachu – ogród z eksponatami plenerowymi. Całość będzie dostępna dla publiczności w 2024 roku.

Frekwencja

Liczba wyjazdów Mobilnego Projektu Edukacyjnego „Naukowiej”: 21
Liczba wyjazdów w ramach projektu „Coś wisi w powietrzu”: 18
Liczba innych wydarzeń: 39
Uczestnicy pokazów edukacyjnych: 18 433
Uczestnicy innych wydarzeń: 29 818


Działalność edukacyjna w internecie:

Liczba nowych filmów: 6
Łączna liczba wyświetleń filmów: 202 605
Liczba artykułów naukowej strony Rozoom: 18

Strona www:

Liczba odwiedzin strony Cogiteon.pl: 248 246
Liczba unikalnych użytkowników strony Cogiteon.pl: 75 943