Na wystawie w Cogiteonie. Co się działo, zanim ludzie stworzyli cywilizację? cz.2
Zaczęło się dawno, dawno temu, gdy przodkowie ludzi i szympansów poszli własnymi ewolucyjnymi...
Podsumowanie roku 2022
Co roku Województwo Małopolskie przygotowuje Raport dotyczący działalności kulturalnej. Oto nasze podsumowanie, które znajdzie się w gotowym wydawnictwie.
Najważniejsze…
Budowa siedziby i wystawy
W ciągu całego 2022 roku trwała budowa nowoczesnej siedziby Cogiteonu w krakowskich Czyżynach. W budynku znajdzie się m.in. interaktywna wystawa stała „Człowiek i jego marzenia”, 6 laboratoriów i pracowni edukacyjnych, Akademia Dzieci oraz sale konferencyjne. Wokół obiektu zaplanowano 2-hektarowy park, a na dachu ogród spacerowy.
Budynek będzie się składać z czterech modułów, połączonych wspólną elewacją i dachem. Będzie się stopniowo wznosił z poziomu gruntu od strony pasa startowego dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny, aby stopniowo osiągnąć 23 metry wysokości w części zlokalizowanej przy al. Bora-Komorowskiego. Specyficzny układ zaprojektowanego gmachu sprawił, że pod koniec roku w północnej części wciąż trwały prace konstrukcyjne, a w południowej realizowane były już prace wykończeniowe wewnątrz zamkniętych pawilonów.
Najtrudniejszą operacją budowlaną w 2022 roku był montaż nad halą wystawy stałej stalowych 20-tonowych dźwigarów. Operacja pozwoliła zadaszyć dużą część obiektu. W ciągu 2022 roku generalny wykonawca – firma HOCHTIEF Polska S.A. zrealizował w całości konstrukcję poziomu -1 z parkingiem podziemnym oraz głównymi pomieszczeniami Cogiteonu: halą laboratoriów, wystaw oraz holem wejściowym. Prace przeniosły się na wyższe kondygnacje. W południowym patio zamontowano szklaną elewację oraz postawiono konstrukcję szklarni. Na fragmentach zielonego dachu zeskładowano ziemię. Za organizację pracy i wysoki poziom bezpieczeństwa na budowie Cogiteonu generalny wykonawca pod koniec roku otrzymał I nagrodę w regionalnym konkursie „Buduj bezpiecznie”.
Pod koniec 2022 roku rozpoczęły się też pierwsze działania związane z komponowaniem terenu zielonego. W części parku, przy al. Bora-Komorowskiego posadzono 121 drzew. Podczas tych prac odkryto niewielki obiekt, który wstępnie zidentyfikowano jako schron z czasów II wojny światowej. Znalezisko nie koliduje z planową zabudową, a o jego dalszych losach zdecydują specjaliści oraz służby konserwatorskie.
Postępy prac budowlanych Cogiteon stale relacjonuje w swoich mediach społecznościowych (zdjęcia, filmy, timelapsy) oraz na stronie internetowej. W 2022 roku powstały kolejne odcinki filmowej serii „Cogiteon w budowie”, zawierające m.in. ujęcia z drona (4 odcinki uzyskały łącznie prawie 5 tys. wyświetleń).
Wraz z realizacją budynku trwały prace nad ponad setką eksponatów. Na początku 2022 roku do dotychczasowych 5 firm wykonawczych, które tworzyły instalacje na potrzeby ekspozycji „Człowiek i jego marzenia” dołączyła firma Deko-bau, która wygrała przetarg na realizację 10 kolejnych eksponatów, przeznaczonych do Akademii Dzieci. To przestrzeń, która powstaje z myślą o edukacji dzieci w wieku przedszkolnym.
Ostatnio dodane do Rozoom
100. wizyta Mobilnego Projektu Edukacyjnego „Naukowiej”
Od 2019 roku edukatorzy Cogiteonu odwiedzają placówki oświatowe na terenie Województwa Małopolskiego. Pomimo trwających jeszcze na początku 2022 roku ograniczeń pandemicznych „Naukowiej” wrócił do szkół z pokazami popularnonaukowymi w zakresie dużo większym niż rok wcześniej. Do oferty programowej dołączyła nowa widowiskowa propozycja – „Ogień i woda”, w której animatorzy realizują doświadczenia w konwencji starcia żywiołów. Wciąż prezentowany był też program „Coś wisi w powietrzu”. W 2022 roku edukatorzy zrealizowali 26 wizyt, a na początku listopada w Rytrze zespół świętował 100. wyjazd w historii projektu.
W 2022 roku „Naukowiej” zaangażowany był w organizację specjalnych pokazów dla dzieci z Ukrainy, pokazów plenerowych oraz w ramach imprez cyklicznych. Edukatorzy nagrywali też kolejne filmy edukacyjne, publikowane na youtube’owym kanale Cogiteonu. Największą produkcją była „Wyprawa w głąb lasu” – ponad 30-minutowy fabularyzowany film zrealizowany w kilku lokacjach, przygotowany specjalnie na kolejną edycję Małopolskiej Nocy Naukowców. Nawiązywał on do wcześniejszej filmowej opowieści, zrealizowanej w komorach i korytarzach Kopalni Soli w Bochni. Z filmem „Wyprawa do wnętrza Ziemi” związany był konkurs „Sól w nas i wokół nas”. W 2022 zdobył on wyróżnienie w konkursie „Słoneczniki” na najbardziej rozwojową inicjatywę dla dzieci w wieku 0-14 lat w kategorii przyroda.
W 2022 Cogiteon poszerzał też grono partnerów naukowych oraz edukacyjnych. Podpisano porozumienia o współpracy z Bankami Żywności w Olsztynie i Krakowie, Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza”, Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego „Solaris”, Instytutem Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, wydziałami Politechniki Krakowskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Polskiej Akademii Nauk oraz Wydawnictwem Copernicus Center Press (CC Press).
Wystawy stałe
Interaktywna wystawa „Człowiek i jego marzenia” będzie jedną z głównych atrakcji nowej siedziby Cogiteonu. Ekspozycja jest podzielona na 5 części, zawierać będzie ponad sto stanowisk rozlokowanych na ponad 2 tys. m2 powierzchni. Po podpisaniu umów w 2021 roku z pięcioma podmiotami odpowiedzialnymi na realizację urządzeń, w 2022 trwała intensywna współpraca z firmami wyłonionymi w przetargach. Zespół wystaw monitorował postępy prac, testował rozwiązania i – w razie potrzeby – wprowadzał korekty. Wraz z urządzeniami wystawy powstawał przekaz komunikacji naukowej oraz scenariusze zajęć edukacyjnych.
Ostatnio dodane w Rozoom
Działalność edukacyjna
Pokazy zorganizowane podczas 26 wizyt Mobilnego Projektu Edukacyjnego „Naukowiej” w szkołach zgromadziły w sumie 11 420 uczniów. Dalszych 4319 widzów uczestniczyło w pokazach realizowanych w ramach wydarzeń naukowo-kulturalnych. Edukatorzy prezentowali doświadczenia m.in. podczas Małopolskiego Festiwalu Smaku w Trzebini, „Lata na Wesołej”, „Zajrzyj do Huty” (wydarzenie Muzeum Krakowa) czy Naukowych Niedziel. Te ostatnie były osobnymi spotkaniami realizowanymi we współpracy z Areną Garden obok Tauron Areny Kraków.
„Naukowiej” podjął współpracę z Placówką Przystanek Szkoła organizując pokazy dla uczniów ze spektrum autyzmu. Osobne zajęcia organizowali opiekunowie laboratoriów w ramach testowania autorskich scenariuszy. Warsztaty odbyły się m.in. w siedzibie Banku Żywności w Olsztynie („Wyprawa w kuchenny świat”) oraz Muzeum AK w Krakowie w ramach projektu „Lato w mieście z UNICEF”.
W realizację programu Małopolskiej Nocy Naukowców zaangażowane były oba zespoły. Animatorzy przeprowadzili szereg pokazów w Muzeum Lotnictwa Polskiego, w tym podczas inauguracji wydarzenia. W tym samym czasie zespół wystaw i laboratoriów w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego „Solaris” prezentował zagadnienia związane z widmem elektromagnetycznym. Na cogiteonowym kanale YouTube odbyła się premiera filmu „Wyprawa w głąb lasu”. Wszystkie wersje produkcji osiągnęły ponad 1,9 tys. wyświetleń.
W 2022 roku animatorzy przygotowali serię pięciu filmów „Matematyczny sitcom” oraz nagrali 7 filmów edukacyjnych w konwencji „Zrób to sam”. Wraz z innymi produkcjami kanał YouTube osiągnął w sumie ponad 75 tys. wyświetleń. Wszystkie produkcje zawierają napisy, a część dodatkowo audiodeskrypcję oraz tłumaczenie na Polski Język Migowy dla osób ze specjalnymi potrzebami.
Cogiteon po raz kolejny, we współpracy z MEC, realizował kampanię edukacyjną projektu „Wielcy z Małopolski”. Bohaterami tegorocznej edycji były dwie nowe postaci: Jan Śniadecki oraz Zofia Radwańska-Paryska. Przypomniane zostały biografie i osiągnięcia: Jana Szczepanika oraz Ignacego Łukasiewicza. Rok 2022 był rokiem Ignacego Łukasiewicza, dlatego do programu pokazów „Ogień i woda” włączono wątek związany z wykorzystaniem ropy naftowej i procesem jej destylacji. W ramach projektu powstały plakaty, broszury, zakładki oraz animacje. Strona dedykowana projektowi (www.wielcyzmalopolski.pl) uzyskała ponad 54 tys. wyświetleń. Edukatorzy Mobilnego Projektu Edukacyjnego „Naukowiej” przeprowadzili dodatkowe pokazy, a także przygotowali specjalne odcinki serii „Naukowiej w podróży”, zrealizowane w Skansenie Przemysłu Naftowego „Magdalena”, Muzeum Regionalnym PTTK w Gorlicach, Zagrodzie Maziarskiej w Łosiu oraz laboratorium chemicznym Politechniki Krakowskiej.
Działalność edukacyjną instytucja prowadzi również na swojej stronie internetowej, prowadząc w formie blogu naukową stronę Rozoom. W 2022 roku wzbogaciła się ona o 20 nowych artykułów (w tym 3 z cyklu „Nauka & Hobby”). Autorami tekstów są pracownicy różnych komórek merytorycznych Cogiteonu, a ich tematyka dotyczy zagadnień związanych z przyrodą, ekologią, medycyną, prawidłowym odżywianiem itd.
Inwestycje
Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon realizuje projekt pn. „Małopolskie Centrum Nauki – projekt zintegrowany” współfinansowany z RPO WM na lata 2014 – 2020, w ramach 4 Osi priorytetowej – Regionalna Polityka Energetyczna, Poddziałania 4.3.3 – Głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej – inwestycje regionalne oraz 12 Osi priorytetowej – Infrastruktura Społeczna, Działania 12.2 Infrastruktura edukacyjna.
Uchwała o dofinansowaniu projektu została podjęta przez Zarząd Województwa Małopolskiego z dn. 13.11.2018 r., w 2022 r. uległa zwiększeniu wartość projektu, która obecnie wynosi blisko 277 mln zł (w tym: dofinansowanie ze środków RPO w kwocie 191 mln zł, zaangażowanie środków z budżetu województwa w wysokości 86 mln zł).
Realizacja projektu ma na celu budowę nowoczesnej i innowacyjnej placówki, która przyczyni się do uzupełniania oraz rozwoju oferty edukacyjnej i kulturalnej regionu. Misją Małopolskiego Centrum Nauki jest angażowanie mieszkańców Małopolski do inspirującego kontaktu z nauką, kulturą i edukacją, by aktywnie poznawali świat i zmieniali go na lepsze.
Na koniec 2022 roku budynek w którym docelowo będzie się mieścić instytucja, był w znacznej części zadaszony, a w środku trwały prace wykończeniowe. Zamontowano znaczną część szklanych fasad, a w najważniejszej części obiektu tj. w salach wystawienniczych wykonywane były warstwy posadzkowe. Garaż podziemny i pozostała infrastruktura podziemna (zbiornik lodu, zbiornik na wodę deszczową czy maszynownie i wentylatorownie) były wyposażane w urządzenia instalacyjne. Wykonano przyłącze wody oraz przyłącze do miejskiej sieci ciepłowniczej. Tam gdzie było to możliwe montowane były ściany działowe i układane płytki ścienne oraz posadzkowe. Montowane były też okładziny akustyczne, układane trasy kablowe i instalacje wodno-kanalizacyjne. Na zewnątrz rozpoczęto montaż szkieletu fasady aluminiowej, a na terenach zielonych w północnej części inwestycji posadzono już 121 drzew.
Dodatkowo w 2022 r. Wykonawcy wystawy stałej MCN Cogiteon, z którymi zostały zawarte umowy zakończyli drugi etap umowy dot. prototypowanie – sporządzenie dokumentacji wykonawczej eksponatów i scenografii wystawy. Ponadto w 2022 r. rozpoczęto współpracę z wykonawcą wyposażenia przestrzeni Akademii Dzieci w ramach której wykonano wstępny projekt scenografii i eksponatów oraz projekt aranżacji wszystkich przestrzeni składowych.
Frekwencja
Liczba wyjazdów Mobilnego Projektu Edukacyjnego „Naukowiej”: 26
Liczba innych wydarzeń: 37
Frekwencja:
Uczestnicy pokazów MPE „Naukowiej”: 11 420
Uczestnicy innych wydarzeń: 4 703
Działalność edukacyjna w internecie:
Liczba nowych filmów: 25
Łączna liczba wyświetleń filmów: 76 581
Liczba artykułów naukowej strony Rozoom: 18
Strona www:
Liczba odwiedzin strony Cogiteon.pl: 232 326
Liczba unikalnych użytkowników strony Cogiteon.pl: 74 696
Liczba odwiedzin strony wielcyzmalopolski.pl: 54 701
