Odkryj TO! Skąd się bierze wiatr?
- Tekst: Piotr Żabicki
Gdzie rodzi się wiatr? Czy jest jakieś miejsce z gigantyczną dmuchawą, która uruchamia huragany? A może to jakiś superheros swoim oddechem napędza morskie bryzy i śnieżne porywy?
Nic takiego nie ma miejsca.
Skąd więc się bierze wiatr? Za jego powstawanie w dużej mierze odpowiada… Słońce. Odkryjmy to krok po kroku.
Powietrze dookoła nas działa na otoczenie z określonym ciśnieniem. Oznacza to, że cząsteczki, z których się ono składa, napierają z mniejszą lub większą siłą na powierzchnię. Na ciśnienie wpływa słoneczne ciepło – gdy powietrze jest ogrzewane, cząsteczki rozpraszają się i unoszą. Tak tworzy się zbiorowisko luźno ułożonych cząsteczek czyli obszar niskiego ciśnienia (niż). Inaczej dzieje się, gdy nie grzeje mocno – cząsteczki ścieśniają się, tworzą cięższą warstwę i opadają – powstaje obszar wysokiego ciśnienia (wyż).
A wiatr? Cierpliwości, zaraz zacznie wiać.
Wyobraźcie sobie, że wyż to długa kolejka do sklepowej kasy, klienci drepczący jeden za drugim. Niż zaś to mała kolejka – niewiele osób. Gdy klienci czyli cząsteczki powietrza zauważą, że obok jest luźniej, zaczną przemykać do sąsiedniej kasy. Wiatr jest tym właśnie ruchem, przemieszczaniem się cząsteczek z obszarów o wysokim ciśnieniu do obszarów o niskim ciśnieniu. Dzieje się tak zarówno w sytuacji mniejszych podmuchów, np. tych które napędzają turbinę wiatrową, jak i w przypadku wiatrów długodystansowych, wiejących nad państwami i kontynentami.
Co ciekawe zjawiska związane z przemieszczaniem się powietrza przyczyniają się do powstawania chmur i opadów. Wiedząc więc co nieco o ciśnieniu i temperaturze rozumiemy działanie sporej części świata. Proste i genialne!:)
* * *
#Odkyj TO! Pod tym hasłem prezentujemy teksty bezpośrednio nawiązujące do narracji przygotowanej na wystawę i do innych miejsc Cogiteonu! To okazja, by jeszcze przed otwarciem centrum poznać treści i sposoby, które będziemy wykorzystywać do opowiadania o nauce, człowieku i świecie.