Ułatwienia dostępu

Rozoom

Odkryj TO! Skąd się bierze wiatr?

  • Tekst: Piotr Żabicki
Odkryj TO! Skąd się bierze wiatr?

Gdzie rodzi się wiatr? Czy jest jakieś miejsce z gigantyczną dmuchawą, która uruchamia huragany? A może to jakiś superheros swoim oddechem napędza morskie bryzy i śnieżne porywy?

Nic takiego nie ma miejsca.

Skąd więc się bierze wiatr? Za jego powstawanie w dużej mierze odpowiada… Słońce. Odkryjmy to krok po kroku. 

Powietrze dookoła nas działa na otoczenie z określonym ciśnieniem. Oznacza to, że cząsteczki, z których się ono składa, napierają z mniejszą lub większą siłą na powierzchnię. Na ciśnienie wpływa słoneczne ciepło – gdy powietrze jest ogrzewane, cząsteczki rozpraszają się i unoszą. Tak tworzy się zbiorowisko luźno ułożonych cząsteczek czyli obszar niskiego ciśnienia (niż). Inaczej dzieje się, gdy nie grzeje mocno – cząsteczki ścieśniają się, tworzą cięższą warstwę i opadają – powstaje obszar wysokiego ciśnienia (wyż).  

Mapa pogodowa pokazująca rozkład ciśnienia.

Litera H oznacza obszar wysokiego (High), a L (Low) niskiego ciśnienia. Brązowe linie – izobary – pokazują obszary o takim samym ciśnieniu. Jak widać wokół (L) są one gęsto umiejscowione, co oznacza, że ciśnienie na małym obszarze gwałtownie się zmienia, stąd ostrzeżenie o silnym, huraganowym wietrze (Hurcn Force). Za: NOAA Ocean Prediction Center

A wiatr? Cierpliwości, zaraz zacznie wiać.   

Wyobraźcie sobie, że wyż to długa kolejka do sklepowej kasy, klienci drepczący jeden za drugim. Niż zaś to mała kolejka – niewiele osób. Gdy klienci czyli cząsteczki powietrza zauważą, że obok jest luźniej, zaczną przemykać do sąsiedniej kasy. Wiatr jest tym właśnie ruchem, przemieszczaniem się cząsteczek z obszarów o wysokim ciśnieniu do obszarów o niskim ciśnieniu. Dzieje się tak zarówno  w sytuacji mniejszych podmuchów, np. tych które napędzają turbinę wiatrową, jak i w przypadku wiatrów długodystansowych, wiejących nad państwami i kontynentami.  

Co ciekawe zjawiska związane z przemieszczaniem się powietrza przyczyniają się do powstawania chmur i opadów. Wiedząc więc co nieco o ciśnieniu i temperaturze rozumiemy działanie sporej części świata. Proste i genialne!:) 

* * *

#Odkyj TO! Pod tym hasłem prezentujemy teksty bezpośrednio nawiązujące do narracji przygotowanej na wystawę i do innych miejsc Cogiteonu! To okazja, by jeszcze przed otwarciem centrum poznać treści i sposoby, które będziemy wykorzystywać do opowiadania o nauce, człowieku i świecie.

Podobne artykuły