Krótko i węzłowato. My i woda na Ziemi, cz. 1

Gdy codziennie odkręcamy kran i wypływa z niego strumień wody, pewnie większość z nas uważa, że to coś naturalnego. Odkręcamy kurki i woda się leje. Dlaczego więc tak często słyszymy, że powinniśmy oszczędzać wodę? Co dzieje się z nią, gdy zostanie wykorzystana? Czy wody kiedyś może zabraknąć?

Woda uznawana jest za najcenniejsze dobro naturalne na Ziemi. Decyduje ona o istnieniu wszystkich organizmów, w tym również człowieka. Jest jej na świecie niewyobrażalnie dużo, dlatego Ziemię często nazywamy planetą wodną. Okazuje się jednak, że aż 97% zasobów wodnych na świecie stanowią wody słone w morzach i oceanach. Bez ich odpowiedniego przetworzenia, nie nadają się jednak do wykorzystania. Tylko 3% to wody słodkie, które w większości zgromadzone są w lodowcach, pozostałe w rzekach, jeziorach oraz wodach gruntowych i głębinowych. Jedynie 0,5% zasobów ziemskich, nadaje się do użytku przez ludzi.

Spragnieni

Woda nie jest równomiernie rozmieszczona na Ziemi. Około jedna piąta światowej populacji żyje na obszarach ubogich w ten drogocenny zasób. [10] W takich miejscach średnio na jedną osobę przypada mniej niż 1 m³ wody rocznie, podczas gdy w Europie około 52,56 m³. Według ONZ w 2017 roku 2,1 miliarda ludzi na całym świecie nie miało dostępu do bezpiecznej wody pitnej, co przyczyniło się do rozwoju chorób i ponad 3 milionów zgonów rocznie. [3]

Woda słodka odgrywa też ogromną rolę w gospodarce, około 70% jej światowych zasobów jest wykorzystywane w rolnictwie, a znacząca część również do produkcji energii. Ogromny popyt na wodę powoduje również powstawanie konfliktów między państwami, które walczą o dostęp do niej. Jednym z przykładów jest chociażby Etiopia, Sudan i Egipt, państwa które toczą spór o wodne zasoby Nilu. [3, 16]

Susza w Australii (2007/2008) spowodowała, że ten znak zakazu kąpieli jest już całkiem bezużyteczny. Fot. Peripitus, CC BY-SA

Ostatnio dodane do Rozoom

24Gru

Świat Diuny. (Nie)realna biologia czerwi pustyni, cz. 3

Podobnie jak w ekonomii, także w świecie przyrody cechy organizmów można widzieć w kategoriach...

06Gru

Na wystawie w Cogiteonie. Śnij!

Niektórzy twierdzą, że czas snu to czas stracony: nic się nie dzieje i przepada tyle godzin z...

06Lis

Na wystawie w Cogiteonie. Co się działo, zanim ludzie stworzyli cywilizację? cz.2

Zaczęło się dawno, dawno temu, gdy przodkowie ludzi i szympansów poszli własnymi ewolucyjnymi...

22Paź

Aerodynamika, czyli rzecz o samolotach, szybkich samochodach i przystrojonych kominach.

Każdy przedmiot upuszczony z wysokości – spada na Ziemię. Takie doświadczenia gromadzimy od...

07Paź

Na wystawie w Cogiteonie. Co się działo, zanim ludzie stworzyli cywilizację?

Około 8 milionów lat temu żył w Afryce wspólny przodek człowieka i szympansa. Zamieszkiwał lasy i...

19Wrz

Świat Diuny. (Nie)realna biologia czerwi pustyni, cz. 2

Co jedzą te smoki? Jak wielkie mogą urosnąć? Jak może wyglądać konstrukcja szkieletu, który...

Woda nie jest równomiernie rozmieszczona na Ziemi. Około jedna piąta światowej populacji żyje na obszarach ubogich w ten drogocenny zasób. [10] W takich miejscach średnio na jedną osobę przypada mniej niż 1 m³ wody rocznie, podczas gdy w Europie około 52,56 m³. Według ONZ w 2017 roku 2,1 miliarda ludzi na całym świecie nie miało dostępu do bezpiecznej wody pitnej, co przyczyniło się do rozwoju chorób i ponad 3 milionów zgonów rocznie. [3]

Woda słodka odgrywa też ogromną rolę w gospodarce, około 70% jej światowych zasobów jest wykorzystywane w rolnictwie, a znacząca część również do produkcji energii. Ogromny popyt na wodę powoduje również powstawanie konfliktów między państwami, które walczą o dostęp do niej. Jednym z przykładów jest chociażby Etiopia, Sudan i Egipt, państwa które toczą spór o wodne zasoby Nilu. [3, 16]

Jak duże jest zapotrzebowanie na wodę?

W ciągu ostatnich 100 lat światowe zapotrzebowanie na wodę słodką wzrosło o 600%. Obecnie, biorąc pod uwagę wszystkie sektory zastosowania, wynosi ono około 4600 miliardów m³ rocznie. Taka ilość pozwoliłaby napełnić największy w Polsce zbiornik o pojemności 472 mln m³, czyli jezioro Solińskie, aż 9745 razy. Szacuje się jednak, że do 2050 roku poziom ten wzrośnie o 20% do 30% i będzie wynosił od 5500 do 6000 miliardów m³. W dużej mierze wzrost ten wynika z przyrostu populacji, rozwoju gospodarczego i ekonomicznego. Teraz jest nas na świecie 7,7 miliarda, a za 30 lat na Ziemi może żyć już nawet od 9,4 do 10,2 miliarda ludzi. Nietrudno się domyślić, że zapotrzebowanie na wodę nie powinno przekraczać wielkości zasobów. Dzieje się jednak zupełnie na odwrót, coraz więcej wody potrzebujemy, a jej zasoby się kurczą. [1, 2]

Zapotrzebowanie miast, osad i ich mieszkańców na wodę to jedno, a co z turystyką? Idealnym przykładem na przedstawienie skali problemu jest Paryż. W 2017 roku władze miasta musiały zapewnić dostęp do czystej wody nie tylko 12 milionom jego mieszkańców, ale także 34 milionom turystów. Natomiast w Barcelonie, mieście, które jest zdecydowanie zaliczane do czołowych celów podróży turystycznych, w 2008 roku przywożono wodę z innych części Hiszpanii i Francji. Przyczyniła się do tego długotrwała susza i ogromny popyt na wodę. [11]

Czy woda wraca tam skąd ją pobraliśmy?

Woda na Ziemi jest w ciągłym ruchu, który określa się cyklem hydrologicznym. Zmienia swój stan skupienia w ciekły, stały lub gazowy. Większość zużytej wody powraca do środowiska, ale często jest ona zanieczyszczona, w tym również niebezpiecznymi substancjami chemicznymi. Niektóre z nich mogą utrzymywać się w wodzie, nawet pomimo zastosowanych procesów oczyszczania ścieków. Do takich substancji należą np. fosforany zawarte w środkach czyszczących, plastikowe mikrogranulki czy olej kuchenny. Natomiast woda, która jest używana w rolnictwie może zawierać pozostałości chemikaliów wykorzystywanych w nawozach i pestycydach. Jednym słowem pobierając ją ze źródła i wykorzystując, prawie zawsze wpływamy na zmianę jej różnych właściwości.

Ponadto nie zawsze zwracamy wodę tam, skąd ją pobraliśmy. [6, 9] Na przykład do dużych miast woda trafia aż w około 78% ze źródeł powierzchniowych, które są zazwyczaj od nich znacznie oddalone. Dlatego dziennie około 504 miliardów litrów tej wody wędruje mniej więcej na odległość aż 27 000 km. [17]